Η Σεζάρια Έβορα (Cesária Évora, προφορά στα πορτογαλικά: sɨˈzaɾiɐ ˈɛvuɾɐ) είναι διεθνώς γνωστή τραγουδίστρια από το Πράσινο Ακρωτήριο.
Έχει το προσωνύμιο "ξυπόλητη ντίβα" εξαιτίας της προτίμησής της στο να τραγουδά χωρίς να φορά τα παπούτσια της.[1] Το είδος της μουσικής που υπηρετεί ονομάζεται μόρνα.
Γεννήθηκε στην πόλη Μιντέλο του νησιού Σάο Βισέντε, στο Πράσινο Ακρωτήριο, στις 27 Αυγούστου του 1941. Σε ηλικία 7 ετών έμεινε ορφανή από πατέρα.
Μετά το θάνατό του, η μητέρα της αγωνίστηκε να την μεγαλώσει με τα πενιχρά της εισοδήματα που εξασφάλιζε από την εργασία της ως μαγείρισσα.
Τελικά, την οδήγησε σε ορφανοτροφείο και στη χορωδία του ιδρύματος εκείνου η μικρή Σεζάρια έμαθε να τραγουδά.
Η Έβορα συνάντησε όταν ήταν 16 ετών έναν ναυτικό από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος ονομαζόταν Εντουάρντο.
Ήταν ο άνθρωπος που την δίδαξε τα παραδοσιακά μουσικά στιλ των coladeiras και mornas. Τα τελευταία αποτελούν τραγούδια της λύπης, της μελαγχολίας και της νοσταλγίας.
Η Σεζάρια ξεκίνησε να τραγουδά σε τοπικά μπαρ και ξενοδοχεία.
Με τη βοήθεια τοπικών μουσικών, θα επεδείκνυε τις ικανότητές της και αργότερα θα ανακηρυσσόταν "Βασίλισσα των Μόρνας" από τους θαυμαστές της.
Την εποχή εκείνη ήταν διάσημη στο νησί της, σχετικά άγνωστη όμως διεθνώς.
Η τραγουδίστρια είχε έναν θείο, ο οποίος ήταν ένας διάσημος μουσικός και τραγουδοποιός, χρησιμοποιώντας το όνομα B. Leza.
Αυτός έγραψε πολλά τραγούδια για την Έβορα.
Η ξυπόλητη αοιδός παρέμεινε διάσημη, χωρίς όμως να έχει και επιτυχία στα οικονομικά.
Η δυσχερής οικονομική και πολιτική κατάσταση στη νησιωτική της χώρα, σε συνδυασμό με τα προσωπικά και οικονομικά της προβλήματα, την οδήγησαν στην απόφαση να σταματήσει το τραγούδι, ώστε να υποστηρίξει οικονομικά την οικογένειά της.
Επί δέκα χρόνια δεν τραγούδησε και η ίδια τα περιγράφει ως "σκοτεινά χρόνια."
Την ίδια περίοδο πάλεψε με τον αλκοολισμό.
Επιστροφή και διεθνής καταξίωση
Έπειτα από ενθάρρυνση ενός εξόριστου μουσικού και προστάτη των τεχνών από το Πράσινο Ακρωτήριο, ο οποίος ζούσε στην Πορτογαλία, η Έβορα ξανάρχισε να τραγουδά. Ο άνθρωπος αυτός ήταν ο Μπάνα, ο οποίος προσκάλεσε τη Σεζάρια να τραγουδήσει σε συναυλίες σε πορτογαλικό έδαφος, με τη χρηματοδότηση μιας τοπικής οργάνωσης γυναικών.
Ο Ζοζέ ντα Σίλβα, ένας Γάλλος με καταγωγή από το Πράσινο Ακρωτήριο την έπεισε να μεταβεί στο Παρίσι, όπου ηχογράφησε το άλμπουμ La Diva Aux Pieds Nus (Η Ξυπόλητη Ντίβα) το 1988.
Το τραγούδι "Sodade" ήταν η πρώτη της διεθνής επιτυχία και η πρώτη της επιτυχία στη Γαλλία που δεν ήταν στα γαλλικά.
Αυτό σηματοδότησε την απαρχή της παγκόσμιας φήμης για την τραγουδίστρια από την Αφρική. Ο πορτογαλικός όρος saudade έχει περίπλοκη σημασία, που είναι δύσκολο να μεταφραστεί. Σημαίνει γενικά νοσταλγία, πόθο, λύπη και μετάνοια. Η έκφραση της "sodade" αποτελεί εσωτερικό στοιχείο στη μουσική του Πράσινου Ακρωτηρίου.
Το άλμπουμ εκείνο επαινέθηκε από τους κριτικούς και με αυτό ξεκίνησε την καριέρα της, συνεχίνοντας με το άλμπουμ του 1992, Miss Perfumado, το οποίο σημείωσε ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία. Έτσι, η τραγουδίστρια έγινε διεθνές αστέρι σε ηλικία 47 ετών.
Ο πρώην αρχηγός του συγκροτήματος Talking Heads Ντέιβιντ Μπερν έχει τραγουδήσει συχνά το τραγούδι της Έβορα "Ausencia" σε δεύτερη εκτέλεση σε συναυλίες του.
Τον Σεπτέμβριο του 2011 ανακοίνωσε πως θέτει τέλος στη μουσική της καριέρα, ακυρώνοντας τις προγραμματισμένες συναυλίες της, καθώς βρισκόταν «σε κατάσταση μεγάλης εξάντλησης».[2] Η Έβορα είχε υποβληθεί το 2010 σε επέμβαση ανοιχτής καρδιάς, στο Παρίσι, έπειτα από σοβαρά προβλήματα που παρουσίασε στην στεφανιαία αορτή.
Έφυγε τελικά από τη ζωή στις 17 Δεκεμβρίου 2011 ενώ νοσηλευόταν στην εντατική σε κρίσιμη κατάσταση.
Δισκογραφία
Studio albums
La Diva Aux Pieds Nus (1988)
Distino di Belita (1990)
Mar Azul (1991)
Miss Perfumado (1992)
Cesária (1995)
Cabo Verde (1997)
Café Atlantico (1999)
São Vicente di Longe (2001)
Voz d'Amor (2003)
Rogamar (2006)
Συλλογές & άλμπουμ από ζωντανές εμφανίσεις
Sodade - Les Plus Belles Mornas de Cesária (Best of compilation, 1994)
Club Sodade (Remix album, 1996)
Live à l'Olympia (Live album, ηχογραφημένο στο Paris Olympia, 1996)
Colors of the World (Allegro Music, 1997)
Best Of' (Best of compilation, 1998)
Anthology (Best of compilation, 2002)
Anthologie - Mornas & Coladeras (διπλό CD της Anthology, 2004)
Live d'Amor (Live DVD, ηχογραφημένο το 2004 στο Le Grand Rex, Παρίσι, 2004)
Επίσημος ιστότοπος
πηγή
